Temos o pracer de comunicarvos que, desde esta semana e durante o mes de febreiro, permanece en exhibición pública para fomentar a curiosidade e o coñecemento nas visitas que se acheguen ata este Museo Valle-Inclán, a imaxe fotográfica de Rosalía de Castro e a nota manuscrita enviada pola súa filla Gala Murguía a Victoriano García Martí, obxectos que presidían o estudio do polígrafo pobrense no Caramiñal.

Xuntas, son a nosa peza do mes, sumándose esta Casa Museo á celebración do 24 de febreiro, declarado como Día de Rosalía. Trátase de dúas pezas que pasaron a formar parte dos fondos documentais desta institución por depósito da familia Bermejo Rubio de Compostela. Precisamente, despois da lectura do conxunto epistolar reunido, extractamos unha escolma de importantes comentarios que permitan ao público contextualizar aquel gran empeño intelectual resolto polo Fillo Ilustre da Pobra do Caramiñal cando se propuxo editar toda a obra de Rosalía de Castro e interpretar o seu ronsel humano e literario nun ensaio, en plena posguerra civil (1944).

Sobre o difícil punto de partida díxolle privadamente o Patriarca das Letras Galegas, Otero Pedrayo, en carta manuscrita que conservamos, remitida desdeTrasalba, un 11 de novembro de 1944: «Qué te voy a decir del proyecto de edición de Rosalía? Todas las obras que hay son pobres. Sería grande una publicación completa: depurada, finamente anotada, sin que la filosofía estorbara el puro florar y la decoración de paisaje y momento. Habría que captarla en sus fuentes. Mil problemas: el origen, la educación, el matrimonio. Todo ello respetuosamente. Una obra que anulara todo lo anterior. Comprendo las dificultades. Tu estudio preliminar será magnífico».

Sobre o resultado final, anticipando o éxito da súa recepción polo público, decláralle o secretario da Real Academia Galega, Juan Naya Pérez, a plena satisfacción da filla de Rosalía, en carta que conservamos, remitida dende A Coruña, un17 de xullo de 1944: «A su debido tiempo se han recibido los volúmenes de las Obras Completas de Rosalía de Castro, y, como le decíamos al editor Sr. Aguilar oportunamente, la impresión experimentada por doña Gala fue muy buena. Si la parte puramente material del libro es espléndida, la otra, el maravilloso estudio de usted, es soberbia, lo mejor que se hizo en este respecto y lo que se hará, sin hipérbole, al decir de la propia hija de nuestra excelsa cantora… Algunos capítulos se los he tenido que leer más de una vez… Todo está hecho con una escrupulosidad extraordinaria en lo tocante a lo exclusivamente biográfico, y en cuanto a la interpretación de la obra poética y literaria ―dice doña Gala― que nunca nadie captó con tanta fidelidad el alma de Rosalía».

En 17 de outubro de 1944, será a propia Gala Murguía de Castro, a que dedique ao ensaísta García Martí unha testemuña persoal escrita da súa man, que di:«Al escritor Victoriano García Martí, como prueba de afecto y gratitud por la Biografía que hizo de mi madre, Rosalía de Castro».

Sen dúbida, lembrar as obras de Rosalía de Castro e daqueles que, como Victoriano García Martí, rescataron o seu legado literario e divulgaron a súa importancia en tempos absolutamente difíciles para a labor intelectual e os empeños do libre pensamento, é a mellor contribución ao saber colectivo que este Museo literario sume en días de celebración. 

Próximo venres, día 18 de xaneiro de 2019, ás 20:30 h, no Auditorio do Museo Valle-Inclán, terá lugar o acto de depósito de obxectos persoais do escritor, cedidos a esta institución pública para a súa exposición por Xaquín del Valle-Inclán Alsina.

Trátase dunha sorte de materiais orixinais, propiedade deste benfeitor da Casa Museo, entre os que cabe citar: varias tarxetas persoais do literato, dous bastóns de etiqueta, vestiario de gala e de paseo, as súas botas de montar e os máis populares botíns, as caixas de cigarros de importación que consumía, algúns recordos da súa estadía en México, unha prancha de zinc para a impresión de fotogravados (do coñecido retrato de Castro Gil), etcétera.

Especial interese para o público será poder ver o baleirado anatómico da man de D. Ramón, realizado polo escultor Francisco Asorey sobre o corpo xacente daquel, no sanatorio compostelá do doutor Villar Iglesias, en xaneiro de 1936.  

Con esta colaboración, o Museo Valle-Inclán, como centro especializado na figura excepcional dun mestre das letras con prestixio internacional, e a localidade da Pobra do Caramiñal ―por extensión a comarca do Barbanza e as Terras da Arousa―, seguen a suman atractivos que actúen de reclamo para captar a atención de novos públicos ou visitantes.     

Intervirán: Anxo M. Lorenzo Suárez, Director Xeral de Políticas Culturais, Xosé Lois Piñeiro García, Alcalde do Concello da Pobra do Caramiñal, Genoveva Hermo Santos, Concelleira de Cultura e de Educación, Xaquín del Valle-Inclán Alsina, familiar e presidente da A. C. Amigos de Valle-Inclán, Antonio González Millán, Director do Museo Valle-Inclán.

Colaboran interpretando distintas pezas musicais: Ateneo Musical da Pobra e Escola de Música da Pobra

Comezamos este 2019 cunha nova de actualidade que vos participamos por ofrecer seguro interese.

Este sábado, día 5 de xaneiro, ás 13:00 horas, sendo convocados pola Xunta de Galicia, Consellería de Cultura e Turismo, a través da Dirección Xeral de Políticas Culturais, como Museo Valle-Inclán decano en España, participaremos do acto de homenaxe a D. Ramón del Valle-Inclán que se celebrará no cemiterio de Boisaca, en Santiago de Compostela.

Como de seguro sabedes, o escritor falecía no sanatorio do doutor Villar Iglesias un 5 de xaneiro de 1936 logo de experimentar unha longa enfermidade, e así, como xenio e figura da literatura mundial e como referente principal da imaxe de Galicia entre nós e alén nós, foi sepultado en loor de multitude no cemiterio civil da capital galega. O propio sentir e a voz doutro arousá ilustre, A. D. Castelao, incorpora a lembranza admirativa que sente por D. Ramón del Valle-Inclán no seu lembrado discurso Alba de Gloria como membro destacado da santa compaña de galegos inmortais; personalidade literaria e humana á que define publicamente como “galego extraordinario” e “o mellor artista de Galicia”.

Na efeméride do pasamento de tan excepcional figura é tradición, desde 1986 e na actualidade, reunir a institucións, entidades académicas, museos e asociacións valleinclanianas, en torno da súa sepultura, para celebrar xuntos un acto público que testemuñe o noso recoñecemento á vixencia das súas creacións, textos de calidades únicas como universais.

Entre os asistentes: Roman Rodríguez González, conselleiro de Cultura e Turismo, Ánxo M. Lorenzo Suárez, director xeral de Políticas Culturais, Martiño Noriega, alcalde de Santiago de Compostela, Agustín Hernández Fernández, voceiro do PP no concello da cidade, Xaquín del Valle-Inclán Alsina, neto do autor e presidente da asociación cultural Amigos de Valle-Inclán, Antonio González Millán, director do Museo Valle-Inclán da Pobra do Caramiñal.

Están convocados igualmente a fundación Valle-Inclán e a cátedra Valle-Inclán da USC, ademais da fundación E. Granell e o Ateneo de Santiago, como entidades que xunto co Museo Valle-Inclán da Pobra do Caramiñal son promotoras de actividades sobre o escritor na capital galega.